نباید با لذت ها مبارزه کرد ، باید مدیریت کرد
10 اسفند 1393 توسط حسنارودی
نباید با لذت ها مبارزه کرد ، باید مدیریت کرد
«حجت الاسلام علیرضا پناهیان» در سلسله جلسات (راهبرد اصلی در نظام تربیت دینی- فصل مبارزه با هوای نفس) که جمعه شب ۸ اسفند در مسجد امام صادق علیه السلام برگزار شد ، ضرورت «مدیریت لذّت» به جای «مبارزه با لذّت» را مورد تأکید قرار داد و گفت:
لذّت و شهوت همیشه بی ارزش نیست و همیشه به انسان ضربه نمی زند ، ما به هیچ وجه بنا نیست همه‌ی لذّت ها را در خودمان کور کنیم بلکه لذّات را باید در خودمان بیدار کنیم.
کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه تقرب به خداوند متعال تنها از طریق تحمّل رنج نیست گفت: برخی اوقات به دلیل اینکه برخی لذّت ها را می توانیم ببریم به خداوند مقرب می شویم؛ مثلاً خصلت «سخاوت» برای انسان کریم، لذّت فوق العاده ای در پی دارد. کسی که از این سخاوت لذّت برد و برای دیگران سفره پهن کرد و دیگران از آن خوردند و او از اینکه دیگران مال او را کم کرده اند لذّت برد، با همین لذّت به درگاه خداوند مقرب می شود و با همین لذّت، «تعالی روح» پیدا می کند؛ اینجا لازم نیست انسان با هر لذّتی مبارزه کند. یا مثلاً کسی کودک خودش را ببوسد و او را نوازش کند، این محبّت که زجرآور نیست، بلکه لذّت دارد؛ خب هم لذّت می برد و هم طبق روایات با هر بوسه، خداوند یک درجه در بهشت به او می دهد.
پناهیان در بیان یک مثال دیگر در این زمینه گفت: وقتی درباره اهلبیت عصمت و طهارت ، خبر خوبی می شنویم و در فضای میلاد یک امام قرار می گیریم ، لذّت می بریم. وقتی در فضای عید غدیر قرار می گیریم و قصه غدیر را برایمان تکرار می کنند ، احساس لذّت و خرسندی به ما دست می دهد و «يفرحون لفرحنا» تحقق پیدا می کند. یقیناً این «فرح» و شادی که اینجا ذکر شده ، لذت است ؛ رنج که نیست. قطعاً این فرح ، انسان را مقرب خداوند می کند. قیمت این فرح ، لااقل بیشتر از قیمت گریه های برخی ها است؛ نمی خواهم بگویم این شادی ارزشش بیشتر از گریه برای اهلبیت است ؛ از گریه برخی ها باارزش تر است. اتفاقاً گریه برای اهلبیت خیلی آسان تر از خوشحال شدن برای آن بزرگواران بدست می آید. برای اهلبیت خوشحال که شدی و لذّت هم بردی ، به مقامات عالیه هم دست پیدا می کنی. این لذّتی است که کم پیدا می شود و واقعاً لذّت عمیقی هم دارد ؛ آنقدر عمیق که در فقدان این لذّت، انسان حقّ دارد زار زار گریه کند؛ خود آن گریه هم لذّتبخش است. مثل لذّت «فرج» که همان تصور و تخیّلش، در انسان شادی ایجاد می کند، فرج که به تأخیر می افتد او گریه می کند.
وی با بیان اینکه برخی لذّت ها را حتماً باید ببریم و برخی لذّت های دیگر را باید در خودمان بیدار کنیم و مصداق برخی های دیگر را در خارج از خود جستجو کنیم و آن ها را ببریم گفت: اصلاً بنا نیست «مبارزه با هوای نفس» مساوی با «مبارزه با لذّت» تلقی شود. منظور از «هوا»، لذّات و دوست داشتنی هایی هستند که انسان را ساقط می کنند، وگرنه از برخی دوست داشتنی ها اگر لذّت ببریم باعث رشد ما می شود و تازه ما باید بگردیم آنها را پیدا کنیم.
استاد حوزه و دانشگاه «لزوم بروز لذّت مؤمنین از دین» را مورد تأکید قرار داد و با انتقاد از برخی تصورات رایجی که در این زمینه نسبت به مؤمنین وجود دارد گفت: مؤمنین باید به گونه ای از دین خودشان حرف بزنند و آن را به گونه ای معرفی کنند که در جامعه این تلقی ایجاد شود که افراد با ایمان زندگی خوش تری دارند و انسان معنوی، از زندگی لذّت بیشتری می برد. تصور دیگران از دینداران و مؤمنین این است که آنها کم تر لذّت می برند. این تصور، یک اتهام نابجا است که باید آن را شکست.
وی با انتقاد از مؤمنینی که لذّت بردن خود از زندگی را در جامعه اظهار نمی کنند گفت: در روایات صریحاً آمده که نعمات را باید اظهار کنیم. دلیل این کار این است که دیگران فکر نکنند مؤمنین انسان های بیچاره و بدبختی هستند و چون مبارزه با نفس می کنند، بدحال و بی حال دارند زندگی می کنند. وقتی به هیئت می روید، لذّتی که از آن می برید را در جامعه بیان کنید.
کارشناس مسائل فرهنگی با بیان اینکه تصوری که در این خصوص نسبت به مؤمنین وجود دارد باید تغییر کند گفت: ما برای تغییر این تصورات، امکانات فراوانی از جمله فیلم و سریال در اختیار داریم. فرد مؤمن ممکن است نتواند لذّتی که از یک امر معنوی می برد را ابراز کند؛ مثلاً او نمی تواند لذّتی که از نافله خواندن می برد را بگوید، امّا فیلمساز می تواند این را نشان دهد. فیلمسازی که فهیم باشد، فرآیند چگونگی لذّت بردن یک فرد از ارتباط با خدا را متوجه می شود. برخی ها فقط فرایند عاشق شدن دختر و پسر را می توانند متوجه شوند و سایر فرایندها را متوجه نمی شوند؛ فرایند عاشق شهادت شدن را متوجه نمی شوند، به همین دلیل فیلمی که می سازد همه می گویند مصنوعی و شعاری است و راست هم می گویند، چون او خودش این فرایند را طی نکرده است.
حالا اگر کسی فرایند لذّت بردن از عبادت را تجربه کرده باشد و هنر تبدیل آن به فیلم را داشته باشد، می تواند آن را نشان بدهد. بنده حاضرم اگر چنین سریالی ساخته شد، یکی از منبرهای شب های ماه رمضان را کنار بگذارم و به تماشای آن بنشینم و لذّت ببرم. چنین سریالی تصور مردم از دین را تغییر می دهد؛ به همین دلیل، ما هیچ گاه توقع خود از فیلمسازان را پایین نمی آوریم. انتقادات که سر جای خود محفوظ است…
ادامه مطلب در صفحه 2
صفحات: 1· 2
