علت اهميت زيارت عاشورا
زیارت عاشورا - که از تعالیم امام باقر(علیه السلام) است - به سبب آثار سازنده فردى و اجتماعى و بیان مواضع فکرى و عقیدتى شیعه و نشانه گرفتن خط انحراف، اهمیت ویژه دارد.
شمارى از دستاوردهاى این زیارت عبارت است از:
1. ایجاد پیوند معنوى با خاندان عصمت و تشدید علاقه و محبت به آنان
این محبت موجب مى شود، زائر آن بزرگان را الگوى خویش سازد و در جهت همسویى فکرى و عملى با آنان بکوشد؛ همچنان که در قسمتى از زیارت، از خدا مىخواهد زندگى و مرگش را یکسره همانند آنان قرار دهد: «اللهم اجعل محیاى محیا محمد و آل محمد و مماتى ممات محمد و آل محمد».
از آنجا که این محبت به خاطر خداوند است - و خاندان عصمت از آن جهت که الهى و منسوب به اویند، محبوب واقع شده اند - مایه تقّرب به خداوند است. در قسمتى از زیارت چنین مى خوانیم: «اللهم انى اتقرب الیک بالموالاة لنبیک و ال نبیک».
آیت الله بهجت(ره) می گفتند توسل راه کمال را باز می کند البته این اندیشه را از استادش گرفته بود. حضرت آیت الله سید علی قاضی(ره) فرموده بود که من هر چه دارم، از دو چیز است: یکی تلاوت قرآن، دیگری زیارت عاشورا و توسل. آیت الله بهجت(ره)، شیفته و عاشق اهل بیت بود. به حضرت سید الشهداء(علیه السلام) عشق می ورزید.
2. پیدایش روحیه ظلم ستیزى در زائر
تکرار لعن و نفرین بر ستمگران در این زیارت، موجب پیدایش روحیه ظلم ستیزى در زائر مى شود. او با اعلام برائت و نفرت از ستمگران و ابراز محبتبه پیروان حق و دوستان خاندان عصمت، پایههاى ایمان دینى خود را مستحکم مىکند. مگر ایمان چیزى جز حب و بغض در راه خدا است: «هل الایمان الا الحب و البغض»؟ مۆمن واقعى در برابر ستم بى موضع نیست. از ستمگر نفرت و انزجار آشکارى دارد و با مظلوم و جبهه حق اعلام همراهى مى کند: «یا اباعبدالله انى سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم».
3. دورى جستن از خط انحراف
در این زیارت، ریشه هاى ظلم هدف قرار مى گیرد: «فلعن الله امةً اسست اساس الظلم و الجور علیکم اهل البیت و لعن الله امة دفعتکم عن مقامکم و ازالتکم عن مراتبکم التى رتبکم الله فیها». ستمى که در عاشورا تحقق یافت، در قلب تاریخ ستم ریشه دارد. این ظلم یک حلقه از حلقه هاى ستمى است که با انحراف مسیر اصیل خلافت آغاز شد.
4. الهام گرفتن، درس آموختن و الگو قرار دادن اسوه هاى هدایت
در این زیارت آمده است: «فاسئل الله الذى اکرمنى بمعرفتکم و معرفة اولیائکم و رزقنى البرائة من اعدائکم، ان یجعلنى معکم فى الدنیا و الآخرة و ان یثبت لى عندکم قدم صدق فى الدنیا و الاخرة». زائر پس از آنکه به حق معرفت پیدا کرد و ستم و ستمگر را شناخت و از آنان دورى جست، با ثبات قدم در مکتب خاندان عصمت و پیروى عملى از آنان، خود را در مسیر سعادت دنیا و آخرت قرار مى دهد؛ یعنى، اسوه ها و الگوهاى هدایت را - که از سوى خداوند منصوب شده اند - سرمشق خود قرار مى دهد و همگامى با آنان را مى طلبد.
5. ترویج روحیه شهادت طلبى و ایثار و فداکارى در راه خدا
6. احیاى مکتب و راه و هدف خاندان عصمت
عاشورا در كلام مقام معظم رهبري
رهبر معظم انقلاب در سخنراني هاي مختلف خود به حادثه عظيم كربلا پرداخته و اهميت آن را مورد توجه قرار داده اند كه در اينجا به بخشي از اين مطالب اشاره مي گردد.
* هیچ وقت نباید امت اسلامی و جامعهی اسلامی ماجرای عاشورا را به عنوان یک درس، به عنوان یک عبرت، به عنوان یک پرچم هدایت از نظر دور بدارد. قطعاً اسلام، زندهی به عاشورا و به حسینبنعلی (علیهالسّلام) است. ۱۳۹۱/۰۹/۰۱
* اگر فداکاری بزرگ حسینبنعلی علیهالسلام نمیبود که این فداکاری، وجدان تاریخ را به کلی متوجه و بیدار کرد در همان قرن اول یا نیمهی قرن دوم هجری، بساط اسلام به کلی برچیده میشد. ۱۳۷۲/۰۳/۲۶
* کار امام حسین علیهالصّلاه والسّلام در کربلا، با کار جدّ مطهرش حضرت محمد بن عبداللَّه صلیاللَّهعلیهوآلهوسلم در بعثت، قابل تشبیه و مقایسه است. قضیه این است. همان طور که پیغمبر در آن جا، یک تنه با یک دنیا مواجه شد، امام حسین هم در ماجرای کربلا، یک تنه با یک دنیا مواجه بود. ۱۳۷۵/۰۹/۲۴
* عبرت آن است که انسان نگاه کند و ببیند چطور شد حسینبنعلی علیهالسّلام - همان کودکی که جلوِ چشم مردم، آن همه موردِ تجلیلِ پیغمبر بود و پیغمبر دربارهی او فرموده بود: «سیّد شباب اهل الجنه»؛ سرور جوانان بهشت - بعد از گذشت نیم قرن از زمان پیغمبر، با آن وضعِ فجیع کشته شد؟! ۱۳۷۳/۱۰/۱۵
امام حسین را فقط به جنگِ روز عاشورا نباید شناخت؛ آن یک بخش از جهاد امام حسین است. به تبیین او، امر به معروف او، نهی از منکر او، توضیح مسائل گوناگون در همان منی و عرفات، خطاب به علما، خطاب به نخبگان- حضرت بیانات عجیبی دارد که تو کتابها ثبت و ضبط است- بعد هم در راه به سمت کربلا، هم در خود عرصهی کربلا و میدان کربلا، باید شناخت. ۱۳۸۸/۰۵/۰۵
* عاشورا پیامها و درسهایی دارد. عاشورا درس میدهد که برای حفظ دین، باید فداکاری کرد. درس میدهد که در راه قرآن، از همه چیز باید گذشت. درس میدهد که در میدان نبرد حق و باطل، کوچک و بزرگ، زن و مرد، پیر و جوان، شریف و وضیع و امام و رعیت، با هم در یک صف قرار میگیرند. ۱۳۷۱/۰۴/۲۲
* درس عاشورا، درس فداکاری و دینداری و شجاعت و مواسات و درس قیام للَّه و درس محبّت و عشق است. یکی از درسهای عاشورا، همین انقلاب عظیم و کبیری است که شما ملت ایران پشت سر حسین زمان و فرزند ابیعبداللَّه الحسین علیهالسّلام انجام دادید. خود این، یکی از درسهای عاشورا بود. ۱۳۷۷/۰۲/۱۸
منبع : پايگاه اطلاع رساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله العظمي سيد علي خامنه اي
علت اهميت روز «تاسوعا»
«تسع» در عربی به معنای نه و تاسع و تاسوعا به معنای نهم می باشد.
روز نهم محرّم امام حسین(ع) و یارانش در محاصرة نیروهای کوفه بودند.
اين روز روزی بود که آب را روی اهل بیت(ع) و یاران امام بسته بودند. اهل بیت از نظر آب در تنگنا بودند. راهها همه تحت کنترل بود تا کسی به امام نپیوندد. تهدیدهای سپاه «عمر سعد» جدّیتر و حالت تهاجمی آنان به سوی خیمهها بیش تر میشد.
عصر اين روز (تاسوعا) ابن سعد طبق دستوری که از «ابن زیاد» دریافت کرده بود، آمادة جنگ با امام شد. گروهی از سپاه کوفه به سوی خیمهگاه امام تاختند. امام کنار خیمهاش نشسته و به شمشیر تکیه داده بود.(1)
حوادثی که در تاسوعا به وجود آمد، بر امام و یاران بسیار سخت گذشت، از این رو همان گونه که روز عاشورا تعطیل است، روز تاسوعا نیز تعطیل میباشد.
امام صادق (ع) فرمود: تاسوعا روزی است که حسین و اصحاب او در کربلا محاصره شدند و سپاه شامیان بر ضدّ آنان گرد آمدند. ابن زیاد و عمر سعد نیز از فراهم آمدن همة سواران خوشحال شدند. آن روز، حسین(ع) و یاران او را ناتوان شمردند و یقین کردند که دیگر برای او یاوری نخواهد آمد و عراقیان نیز او را پشتیبانی نخواهند کرد.(2)
یکی از دلایل اصلی بزرگداشت تاسوعا در ايران، ابراز ارادت و احترام به شخصیت والای حضرت اباالفضل العباس(ع) به عنوان دومین شخصیت حماسة عاشورا است. گرچه حضرت نیز در روز عاشورا به شهادت رسید.
پینوشت:
1. جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، ص 91 ـ 92.
2. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار،علامه مجلسي، اسلاميه، تهران ،ج45، ص 95.
اشك بر امام حسين و آرامش پس از آن
اگر حادثه ای غم بار برای انسان رخ دهد بی اختیار غم وجودش را فرا گرفته، بغض سینه اش را سنگین کرده، گلویش را می فشارد تا جایی که گاه نفس کشیدن سخت می شود. در این حال، گریستن بهترین کاری است که می تواند او را از این فشار دردآور نجات دهد. وقتی که بغض بترکد و اشک جاری شود راه نفس باز می شود و بعد از آن است که آرامش خاصی تمام وجود انسان را فرا می گیرد.
آنانکه توفیق اشک بر مصایب اباعبدالله الحسین علیه السلام را داشته اند این آرامش پس از گریه را تجربه کرده اند؛ اما با یک فرق اساسی و سوال برانگیز و آن اینکه در اشک بر دیگران، اشک مصیبت را کم کرده، داغ را سرد می کند و این مهمترین عامل در آرامش پس از چنین گریه ای است.
اما در اشک بر اباعبدالله علیه السلام که چنین سردی داغی معنا ندارد؛ چرا که از رسول خدا صلى الله علیه و آله نقل است که فرمود: إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُد أَبَداً [1]
همانا برای شهادت حسین علیه السلام داغی در دلهای مؤمنین پدید آمده است که سرد شدنی نیست.
پس این آرامش و سبکی بعد از اشک بر مصایب آن حضرت برای چیست؟
پاسخ این سؤال را می توان در کلام امام رضا علیه السلام که به ریان بن شبیب فرمود و نیز روایت های مشابه ملاحظه کرد. امام رضا علیه السلام به ریان فرمود: یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ بَكَیْتَ عَلَى الْحُسَیْنِ علیه السلام حَتَّى تَصِیرَ دموعُكَ عَلَى خَدَّیْكَ غَفَرَ اللَّه لَكَ كُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَه صَغِیراً كَانَ أَوْ كَبِیراً قَلِیلًا كَانَ أَوْ كَثِیراً [2]
ای پسر شبیب! اگر بر حسین علیه السلام اشک ریختی به شکلی که اشکت بر گونه هایت جاری شود خداوند تمام گناهان تو را می بخشد کوچک باشد یا بزرگ، کم باشد یا زیاد.
با این توضیح همیشگی که با توجه به دیگر روایات، حساب گناهانی که مربوط به حق الناس می شود جداست[3] و نیز این بخشش قطعی مربوط به پیامد جزایی گناه است و قضا و تکالیف فرد نسبت به گذشته را جبران نمی کند. برای مثال کسی که به عمد نماز نخوانده ضمن آنکه قضای آن نماز بر عهد اوست به دلیل ترک عمدی واجب الهی گناه نیز کرده است؛ وقتی گفته می شود خدا او را بخشید یعنی فقط گناهش را بخشید؛ اما وظیفه قضای نماز همچنان بر عهده او باقی است.
پس وقتی کسی بر مصایب سیدالشهداء علیه السلام اشک ریخت؛ یعنی در او انقلاب درونی رخ داده و بی آنکه بگوید نسبت به کرده های بد خود اظهار ندامت کرده [بنابراين] بی تردید خدا او را می بخشد و توبه بی کلام او را قبول می کند.
نشان به آن نشان که این کسی که از مجلس عزا بیرون می رود غیر از آنی است که دقایقی پیش وارد شد او گنهکاری بود بی توبه و این انسان پاکی است که توبه اش را خدا پذیرفته است و این سر آرامشی است که در عزاداری و اشک بر سید و سالار شهیدان علیه السلام نصیب عزاداران و گریه کنان می شود و گرنه داغ مصیبت او هیچگاه سرد شدنی نیست.
پی نوشت:
1. مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 10، ص: 318
2. الأمالی( للصدوق) ؛ النص ؛ ص130
3. الكافی (ط - الإسلامیة)، ج 2، ص: 330، باب الظلم، حدیث اول
منبع : بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان، حجة الاسلام دکتر امید پیشگر
فاجعه بسيار تلخ و حيرت انگيز منا از جمله امتحانات الهي است
حضرت آیت الله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی ظهر دوشنبه مورخ 94/7/27 در دیدار مسئولان و دست اندرکاران برگزاری حج، فاجعه بسیار تلخ و حیرتانگیز منا را از جمله امتحانات الهی خواندند.
مقام معظم رهبري با انتقاد از سکوت دولتها و به خصوص دولتهای غربی و سازمانهای مدعی حقوق بشر در قبال این مصیبت بزرگ تأکید کردند: این حادثه به هیچ وجه نباید فراموش شود و دستگاه دیپلماسی و سازمان حج موظف هستند که این موضوع را به صورت قاطع دنبال کنند.
حضرت آیت الله خامنهای با اشاره به مسئولیت دولت میزبان در قبال جان باختن ۷ هزار مسلمان گفتند: پس از این حادثه باید صدای واحد و اعتراض دنیای اسلام بر میخاست، اما متأسفانه به جز صدای جمهوری اسلامی ایران صدایی شنیده نشد و حتی دولتهایی که زائران آنها جزء جانباختگان بودند، در قبال این فاجعه، اعتراض قابل اعتنایی نکردند.
رهبر انقلاب، پیگیری این مسئله و گفتوگو با دولتها برای تبیین اهمیت ماجرا و بررسی راههای جلوگیری از تکرار آن را وظیفه مهم مسئولان کشور به خصوص دستگاه دیپلماسی خواندند و افزودند: ظواهر ماجرا نشان می دهد که این فاجعه در اثر کوتاهی دولت میزبان رخ داده اما در هر صورت، این مسئله، یک مسئله سیاسی نیست، بلکه بحث بر سر هزاران مسلمانی است که در حال عبادت و انجام مناسک حج و با لباس احرام جان باختند و این مسئله باید به صورت جدی دنبال شود… .
برگزاری اولین نشست فرهنگی - پژوهشی به مناسبت هفته احیاء امر به معروف و نهی از منکر
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن زینب کبری (سلام الله علیها) آران و بیدگل اولین نشست فرهنگی - پژوهشی با عنوان «نقش طلاب در احیاء امر به معروف و نهی از منکر» را برگزار کرد.
این نشست با حضور طلاب سطح دو و سه و اساتید محترم مدرسه مورخه 26/7/94 برگزار گردید. ابتدای مراسم با پخش بیاناتی از مقام معظم رهبری در خصوص احیاء امر به معروف و نهی از منکر آغاز گردید. در ادامه سرکار خانم امین پور کارشناس نشست به ایراد سخنرانی پرداخت.
ایشان فرمود: اگر خواستیم روی دیگران تاثیر بگذاریم اول باید از خودمان شروع کنیم و همین خود ما نیاز به یک نورانیتی داریم که جز باخودسازی و دیدار با علما حاصل نمی شود.
وی اشاره ای به وظیفه طلاب نسبت به احیا امر به معروف ونهی از منکر داشت و سخن رهبر انقلاب را به طلاب گوشزد کرد که در امر به معروف و نهی از منکر احتمال تاثیر قطعی است، فقط بعضی ها مسولیتشان نسبت به بقیه سنگین تر است . مهمترین و ضروری ترین امر برای طلاب جهت طهارت روح و خشوع قلب 1-فهمیدن دین 2-باور دین 3-عمل به آن 4-منتشر کردن آن است.
در ادامه جلسه سرکار خانم مرشدی مسئول ستاد احیا امر به معروف و نهی از منکر مدرسه به بیان ضرورت ، وظایف و اهداف این ستاد پرداخت و از طلاب در همکاری با این ستاد دعوت به عمل آورد .
پایان بخش جلسه امر به معروف و نهی از منکر، مداحی ویژه ایام محرم بود که با حضور مداح اهل بیت برگزار گردید.